Nhiều chính sách mới có hiệu lực từ tháng 3/2023

Từ ngày 01/3/2023, Bộ Công an sẽ triển khai cấp Hộ chiếu phổ thông có gắn chip điện tử cho công dân Việt Nam.

Hình thức của mẫu hộ chiếu này về cơ bản vẫn giống với hộ chiếu không gắn chip đang được cấp hiện nay, chỉ khác ở là có biểu tượng con chíp ngay ở mặt ngoài. Hộ chiếu phổ thông gắn chip có tính bảo mật cao, khó sao chép, lấy cắp được những thông tin lưu trữ trong con chip, tránh tình trạng bị làm giả hộ chiếu. Trong chip cũng tích hợp nhiều thông tin như: vân tay, mống mắt, nhóm máu…

Với mẫu hộ chiếu gắn chip, người dân có thể làm thủ tục xuất nhập cảnh nhanh hơn qua cửa kiểm soát tự động. Hiện tại người dân muốn được cấp hộ chiếu gắn chip vẫn cần đến trực tiếp cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để làm thủ tục và lấy dấu vân tay. Sau này, khi dữ liệu dân cư được liên thông hoàn toàn thì người dân hoàn toàn có thể làm hộ chiếu gắn chip trực tuyến ở nhà. 

Hướng dẫn về lý do chính đáng được vắng mặt khi khám nghĩa vụ quân sự

Được đưa vào áp dụng từ ngày 14/3/2023, Thông tư 07/2023/TT-BQP dự kiến sẽ giải quyết nhiều vướng mắc còn tồn tại của Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu.

Không còn quy định mơ hồ là “lý do chính đáng”, Điều 4 Thông tư 07 ghi nhận cụ thể các trường hợp được coi là có “lý do chính đáng” để không bị phạt khi vắng mặt trong buổi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ… bao gồm:

1- Người thực hiện nghĩa vụ quân sự bị ốm đau, tai nạn hoặc trên đường đi bị ốm đau, tai nạn phải điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

2- Thân nhân của người thực hiện nghĩa vụ quân sự, gồm: Cha đẻ, mẹ đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi; cha vợ, mẹ vợ hoặc cha chồng, mẹ chồng; người nuôi dưỡng hợp pháp; vợ/chồng; con đẻ, con nuôi hợp pháp bị ốm đau, tai nạn nặng đang điều trị tại cơ sở khám, chữa bệnh.

3- Thân nhân của người thực hiện nghĩa vụ quân sự chết nhưng chưa tổ chức tang lễ hoặc tang lễ chưa kết thúc.

4- Nhà ở của người thực hiện nghĩa vụ quân sự hoặc nhà ở của thân nhân người thực hiện nghĩa vụ quân sự nằm trong vùng đang bị thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống.

5- Người thực hiện nghĩa vụ quân sự không nhận được lệnh hoặc nhận được lệnh, nhưng trong lệnh không ghi rõ thời gian, địa điểm do lỗi của người hoặc cơ quan có trách nhiệm, hoặc do người khác có hành vi cản trở. 

Quy định mới về xếp lương viên chức ngành GTVT

Từ ngày 1/3/2023, Bộ Giao thông Vận tải sẽ đưa vào áp dụng rất nhiều Thông tư mới quy định về cách xếp lương viên chức công tác trong các ngành mà Bộ này quản lý. 

Cụ thể: Viên chức tìm kiếm cứu nạn hàng hải có hệ số lương từ 2,34 đến 8,0. Viên chức cảng vụ đường thủy nội địa; Viên chức cảng vụ hàng hải; Viên chức quản lý dự án hàng hải; Viên chức quản lý dự án đường thuỷ; Viên chức đăng kiểm; Viên chức quản lý dự án đường bộ; Viên chức kỹ thuật đường bộ; Viên chức quản lý dự án đường sắt đều có hệ số lương từ 2,1 đến 8,0.

Quy định tiền công đức được định kỳ kiểm đếm, ghi chép đầy đủ

Thông tư 04/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội quy định rõ về tiếp nhận tiền công đức, tài trợ. Theo đó, mở tài khoản tiền gửi tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại để phản ánh việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội theo hình thức chuyển khoản, phương thức thanh toán điện tử.

Về tiếp nhận tiền mặt: Cử người tiếp nhận, mở sổ ghi chép đầy đủ số tiền đã tiếp nhận. Đối với tiền trong hòm công đức (nếu có), định kỳ hằng ngày hoặc hằng tuần thực hiện kiểm đếm, ghi tổng số tiền tiếp nhận. Đối với các khoản tiền đặt không đúng nơi quy định, không phù hợp với việc thực hiện nếp sống văn minh tại di tích được thu gom để kiểm đếm hoặc bỏ vào hòm công đức để kiểm đếm chung.

Nhà nước sẽ không quản lý tiền công đức, tiền tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội đối với cơ sở tín ngưỡng, tổ chức tôn giáo. Các cơ sở này tự quyết định và chịu trách nhiệm về tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền công đức, tài trợ.

Theo đó, tiền công đức, tài trợ sẽ được tiếp nhận theo một trong 4 phương thức gồm: (1) Tiếp nhận bằng phương thức chuyển khoản: Cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo phải mở tài khoản tiền gửi tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại; (2) Tiếp nhận tiền mặt: Cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo phải cử người tiếp nhận, mở sổ ghi chép đầy đủ số tiền đã tiếp nhận. Đối với tiền trong hòm công đức hoặc tiền đặt không đúng nơi quy định thì gom chung và định kỳ hằng ngày hoặc hằng tuần thực hiện kiểm đếm, ghi tổng số tiền tiếp nhận; (3) Tiếp nhận giấy tờ có giá: Cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo mở sổ ghi tên giấy tờ có giá, số tiền ghi trên giấy tờ có giá, tổ chức phát hành. (4) Tiếp nhận kim khí quý, đá quý: Cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo phải mở sổ ghi tên kim khí quý, đá quý và giá trị tương ứng theo tài liệu do tổ chức, cá nhân hiến, tặng cho cung cấp. 

Tăng mức bồi dưỡng bằng hiện vật đối với người lao động

Theo Thông tư 24/2022/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định việc bồi dưỡng bằng hiện vật đối với người lao động làm việc trong điều kiện có yếu tố nguy hiểm, yếu tố độc hại có hiệu lực từ ngày 1/3/2023, mức bồi dưỡng bằng hiện vật được tính theo định suất hàng ngày và có giá trị bằng tiền như sau: 

Mức 1: 13.000 đồng (tăng 3.000 đồng);

Mức 2: 20.000 đồng (tăng 5.000 đồng);

Mức 3: 26.000 đồng (tăng 6.000 đồng);

Mức 4: 32.000 đồng (tăng 7.000 đồng).

Đối với người lao động đủ điều kiện hưởng bồi dưỡng thì mức bồi dưỡng cụ thể theo từng nghề, công việc được quy định tại Phụ lục I của Thông tư 24/2022/TT-BLĐTBXH và được áp dụng theo thời gian làm việc tương ứng như sau: 

Nếu làm việc từ 50% thời giờ làm việc bình thường trở lên của ngày làm việc thì được hưởng cả định suất bồi dưỡng;

Nếu làm dưới 50% thời giờ làm việc bình thường của ngày làm việc thì được hưởng nửa định suất bồi dưỡng;

Trong trường hợp người lao động làm thêm giờ, định suất bồi dưỡng bằng hiện vật được tăng lên tương ứng với số giờ làm thêm theo nguyên tắc trên.

Thông tư nêu rõ, việc tổ chức bồi dưỡng bằng hiện vật phải thực hiện trong ca, ngày làm việc, bảo đảm thuận tiện, an toàn, vệ sinh thực phẩm.

Trường hợp người lao động làm công việc lưu động, phân tán, ít người hoặc các công việc khác có tổ chức lao động không ổn định mà không thể tổ chức bồi dưỡng tập trung tại chỗ, người sử dụng lao động phải cấp hiện vật cho người lao động để người lao động có trách nhiệm tự bồi dưỡng theo quy định.

Trong trường hợp này, người sử dụng lao động phải lập danh sách cấp phát, có ký nhận của người lao động; thường xuyên kiểm tra việc thực hiện bồi dưỡng của người lao động.

Không được trả bằng tiền, không được trả vào lương (bao gồm cả việc đưa vào đơn giá tiền lương) thay cho hiện vật bồi dưỡng.

Bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ với viên chức các ngành

Theo đó, viên chức nhiều ngành cũng được bỏ yêu cầu về chứng chỉ ngoại ngữ, tin học. 

Cụ thể như sau: Viên chức là Cảng vụ viên hàng không được áp dụng theo Thông tư 44/2022/TT-BGTVT. Viên chức là Chấp hành viên thuộc ngành Thi hành án Quân đội; Thẩm tra viên thuộc ngành Thi hành án Quân đội; Thư ký thi hành án thuộc ngành Thi hành án Quân đội được áp dụng theo Thông tư 10/2023/TT-BQP.

Tăng mức bồi dưỡng cho người làm việc trong môi trường nguy hiểm

Đây là nội dung đáng chú ý được đề cập tại Thông tư 24/2022/TT-BLĐTBXH (có hiệu lực từ ngày 1/3/2023). Theo Điều 24 Luật An toàn, vệ sinh lao động, người lao động làm việc trong điều kiện có yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại sẽ được người sử dụng lao động bồi dưỡng bằng hiện vật.

Mức bồi dưỡng này hiện được chia theo 4 mức, giá trị của mỗi suất được xác định như sau: Mức 1 tăng 3.000 đồng/người/ngày, mức 2 tăng 5.000 đồng/người/ngày, mức 3 tăng 6.000 đồng/người/ngày, mức 4 tăng 7.000 đồng/người/ngày.

Bổ sung thêm nhiều dấu hiệu đáng ngờ của hoạt động rửa tiền

Tháng 3/2023 cũng là thời điểm có hiệu lực của một Luật mới là Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2022. Luật này sẽ chính thức được áp dụng từ ngày 1/3/2023. Luật mới đã bổ sung thêm loạt dấu hiệu đáng ngờ liên quan đến hoạt động rửa tiền trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Đơn cử có thể kể đến như:

Trong lĩnh vực chứng khoán, bổ sung dấu hiệu: Người không cư trú thanh lý hợp đồng ủy thác đầu tư chứng khoán để chuyển tiền ra khỏi Việt Nam. Khách hàng thường xuyên bán tất cả cổ phiếu trong danh mục đầu tư và đề nghị công ty chứng khoán ký ủy nhiệm chi để khách hàng rút tiền mặt từ ngân hàng thương mại.Nhà đầu tư nước ngoài cư trú ở quốc gia, vùng lãnh thổ có rủi ro cao về rửa tiền góp vốn thành lập quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán tại Việt Nam.

Trong lĩnh vực trung gian thanh toán, quy định các dấu hiệu gồm: Có sự thay đổi đột biến trong doanh số giao dịch trên ví điện tử; tiền nạp vào và rút ra nhanh khỏi ví điện tử; doanh số giao dịch lớn trong ngày nhưng số dư ví điện tử rất nhỏ hoặc bằng không. Ví điện tử của khách hàng đột nhiên nhận được một khoản tiền nạp vào có giá trị lớn bất thường. Các giao dịch trực tuyến qua ví điện tử liên tục thay đổi về thiết bị đăng nhập hoặc địa chỉ IP…

Thu phí thẩm định phương án cải tạo, phục hồi môi trường

Thông tư số 07/2023/TT-BTC ngày 2/2/2023 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí thẩm định phương án cải tạo, phục hồi môi trường do cơ quan trung ương thực hiện thẩm định.

Theo đó, người nộp phí là các tổ chức, cá nhân đề nghị cơ quan có thẩm quyền ở trung ương thực hiện thẩm định phương án cải tạo, phục hồi môi trường.

Bộ TN&MT hoặc cơ quan nhà nước được Bộ TN&MT giao thẩm định phương án cải tạo, phục hồi môi trường tổ chức thu phí thẩm định theo quy định tại Thông tư này.

Tổ chức thu phí phải nộp 100% tiền phí thu được vào ngân sách nhà nước. Nguồn chi phí trang trải cho hoạt động thẩm định, thu phí do ngân sách nhà nước bố trí trong dự toán của tổ chức thu phí theo chế độ, định mức chi ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật.

Trường hợp tổ chức thu phí là cơ quan nhà nước được khoán chi phí hoạt động từ nguồn thu phí theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 120/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phí và lệ phí thì được trích để lại 70% tổng số tiền phí thu được để chi cho hoạt động thẩm định, thu phí và nộp 30% tổng số tiền phí thu được vào ngân sách nhà nước.

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20/3/2023